Կրօնական Տօն՝

Saturday, 13 February 2021

Կոստանդնուպոլսի Բ տիեզերական ժողով

Կոստանդնուպոլսի Բ տիեզերական ժողով

Այս տեզերական ժողովը գումարւել է Նիկիայի հաւատոյ հանգանակի բանաձևումների յստակեցման և արիոսական, եւ նոմիական, փոթինական, մարկիոնական, սաւելական հերձւածների վերաբերեալ Եկեղեցու դիրքորոշման յստակեցման նպատակով։ Բիւզանդական Կայսրութեան արևելեան մասում քահանայ Մակեդոնը ստեղծեց իր մակեդոնական հերձւածը, որը մերժում էր Սուրբ Հոգու Աստւածութիւնը եւ այդ սխալ ուսմունքը արագօրէն Ալեքսանդրիայից տարածւեց ամբողջ կայսրութիւնում։ Ուստի՝ բարեպաշտ Թէոդորոս Մեծ կայսրը կազմակերպեց տիեզերական ժողով եւ այսպիոսվ ամրապնդեց հաւատքի հիմքերը։ Այդ իսկ առիթով մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլիս քաղաքում՝ հաւաքւեցին քրիստոնէական եկեղեցու շուրջ 150 եպիսկոպոսներ։
Այդ ժողովին իրենց մասնակցիւնն էին բերել, չորրորդ դարի նշանաւոր աստւածաբաններ, եկեղեցու սուրբ հայրեր՝ Կիււրեղ Երուսաղէմացին, Գրիգոր Նիւսացին, Գրիգոր աստւածաբան Նազիանզացին, որոնք անաղարտ պահելով ճշմարիտ հաւատքի հիմքերը դատապարտեցին Մակեդոնին և նրա մոլար վարդապետութիւնը։ Ըստ նրա, Սուրբ Հոգին Հօր և Որդու էութիւնից չէ այլ օտար մի էութիւն՝ ոչ համագոյակից նրանց։ Մակեդոնի վարդապետութիւնը ծագել է արիոսականութիւնից։ Արիոսը Որդուն արարած էր համարում, որը համագոյակից չէ Հօրը և համարում էր, որ Սուրբ Հոգին համագոյակից է Որդուն, եթէ Որդին Աստւած չէ, հետևաբար Սուրբ Հոգին Աստւած լինել չի կարող ։
Սրանից հետևեցնելով՝ Մակեդոնը քարոզում էր, որ Սուրբ Հոգին Որդուց բխելով՝ Աստւած չէ, այլ Որդու արարչագործութիւն։ Իսկ Սուրբ Հոգին Հայր Աստծուց բխելը չէր ընդունում։ Սրանով Մակեդոնը, ինչպէս Արիոսը մերժում էին Սուրբ Երրորդութեան խորհուրդը և երեք անձերի համաբնութիւնը։ Կոստանդնուպոլսի տիեզերաժողովում թէպէտ Նիկիայի հաւատոյ հանգանակը կրկին ընդունւեց, և Նիկիական հաւատքը հաստատուն մնաց՝ բայց նոր աղանդների ի յայտ գալը ստիպեց որոշ լրացումներ կատարել։ Ուստի Գրիգոր Նիւսացին սուրբ հայրերի համաձայնութեամբ նոր յաւելումներ կատարեց նիկիական հանգանակի վրայ։ Ժողովը բանաձևեց և աւելացրեց «Ի Հօրէ բխեալ»: Այսինքն՝ Սուրբ Հոգին բխում է Հօրից այս և Որդու հետ միասին երկրպագելի, փառաւորելի ու համագոյակից է։