Կրօնական Տօն՝

Saturday, 16 November 2024

Տօն Անդրէաս եւ Փիլիպոս Առաքեալների

Տօն Անդրէաս եւ Փիլիպոս Առաքեալների

Ա- Անդրէաս առաքեալ

Պետրոս առաքեալի եղբայրն էր եւ արհեստակիցը: Նա էր, որ Պետրոսին ծանօթացրեց Յիսուսի հետ(Յովհ 1․40): Անդրէաս առաքեալը Կոչւում է «նախակոչ» առաքեալ, քանի որ նա էր, որ Յովհաննէս առաքեալի հետ միասին, առաջինը ծանօթացաւ Յիսուսին եւ հետեւեց Նրան Յովհաննէս Մկրտչի պատւէրով՝ թէ․ «Ահա Աստծու Գառը»: Անդրէաս առաքեալը Հոգեգալուստից յետոյ քարոզել է Փոքր Ասիայում, Թրակիայում, Մակեդոնիայում, այնուհետեւ, քարոզել է Հռոմում, Բիւզանդիոնում, Հիւսիսային Յունաստանում եւ սկիւթացիների երկրում: Նահատակւել է Բաթրաս քաղաքում՝ X ձեւով խաչի վրայ.  խաչ, որն այդ պատճառով կոչւում է Ս. Անդրէասի խաչ:

Բ- Փիլիպոս առաքեալ

      Յիսուսի առաջին հետեւորդներից էր: Նա է, որ Բարդուղիմէոս առաքեալին բերում է Յիսուսի մօտ: Փիլիպպոսը նոյնպէս Գալիլեայի Բեթսայիդա գիւղից էր: Ս․Գրիգոր Տաթեւացին նրան Նաթանայէլի եղբայրն է համարում։ Հոգեգալուստից յետոյ քարոզել է Յունաստանում, Փոքր Ասիայում եւ խաչելութեամբ նահատակւել Ասորիքի Հիերոպոլիս քաղաքում:

19 նոյեմբեր՝ Կիրակի, Բարեկենդան Յիսնակի Պահոց

    Սուրբ Ծննդեան տօնից առաջ յիսնակաց Պահքն է, դրանից առաջ՝ Բարեկենդանը: Հայ Առաքելական Սուրբ եկեղեցու ծիսակարգում տարւայ մօտ կէսը պահոց օրեր են՝ բաժանւած օրապահքերի, շաբաթապահքերի եւ Քառասնօրեայ կամ Մեծ պահքի, նախատեսւած ապաշխարութեան համար: Ըստ առաքելական կանոնի՝ իւրաքանչիւր չորեքշաբթի եւ ուրբաթ, բացառութեամբ Ս. Զատկից մինչեւ Համբարձում ընկած չորեքշաբթի եւ ուրբաթ օրերի, օրապահքեր են: Չորեքշաբթի պահք ենք պահում ի յիշատակ Քրիստոսի մատնութեան, իսկ ուրբաթ՝ ի յիշատակ Նրա խաչելութեան: Շաբաթապահք է կոչւում, քանի որ տեւում է մէկ շաբաթ՝ երկուշաբթիից մինչեւ ուրբաթ: Այն նախորդում է եկեղեցական որոշ մեծ տօների՝ ինչպիսիք են Սուրբ Վարդավառը, Սուրբ Վերափոխումը, Սուրբ Խաչվերացը, Վարագա Սուրբ Խաչի տօնը եւ այլն:

 Ինչպէս այսօր Քառասնօրեայ կամ Մեծ Պահքի շրջանն ընդգրկում է Սուրբ յարութեան տօնին նախորդող քառասուն օրերը, այնպէս էլ քրիստոնէութեան վաղ շրջանում Սուրբ Ծննդեան տօնի համար նոյնպէս սահմանւած էր պահքի երկարատեւ շրջան, որը տեւում էր 50 օր: Այդ շրջանը կոչւում էր յիսնակ եւ սկսւում էր Սուրբ Ծննդեան տօնին նախորդող 50-րդ օրւայ մերձաւոր երկուշաբթի օրը: Այժմ 50-օրեայ այդ շրջանը բաժանւած է երեք շաբաթապահքերի՝ երկշաբաթեայ ընդմիջումներով միմեանցից առանձնացւած:

Պահքերին նախորդող կիրակի օրերը կոչւում են բարեկենդան, որը նշանակում է բարի կենդանութիւն եւ ենթադրում հոգեւոր ուրախութիւն: